Route over Hattem…onaanvaardbaar

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft afgelopen dinsdag in het geheim de lokale politiek geïnformeerd over een verandering van de vliegroute boven Wezep en Hattem. De nieuwe route loopt over knooppunt Hattemerbroek en Molecaten. Voor HoogOverHattem is deze optie onaanvaardbaar. In dit bericht zetten we alles op een rij.

Huidige laagvliegroutes

De vliegroutes van Lelystad Airport zijn al jaren bron van onrust in Oost-Nederland. De aankomst- en vertrekroutes van Lelystad Airport moeten tussen militair luchtruim en het luchtruim van Schiphol gefrommeld worden. Op zich al idioot, omdat Lelystad Airport gebouwd wordt op Schiphol te ontlasten.
In het afgelopen jaar zijn de routes geoptimaliseerd. Volgens Ministerie en Luchtverkeersleiding bleken bij Wezep en Hattem verbeteringen niet mogelijk.

Huidige routes

Deze huidige routes zijn opgenomen in het Gewijzigde Luchthavenbesluit. Tegen dit gewijzigde besluit kun je tot en met 21 februari 2019 een zienswijze indienen. Dit kan via https://www.zienswijzelelystadairport.nl/ van de Samenwerkende Actiegroepen Tegen Lelystad Airport (SATL), waar HoogOverHattem onderdeel van is.

De klucht van de nieuwe routes

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat denkt de regio een gunst te verlenen door nieuwe routes te presenteren. Mooi, zou je zeggen. De Stentor vond dat ook. Zie de kop hiernaast. Artikel staat hier.

Helaas is de “gunst” te mooi om waar te zijn. Zoals zo vaak. De gunst van het Ministerie is onaanvaardbaar.
onaanvaardbaar qua proces en zeker
onaanvaardbaar qua voorstel. Onaanvaardbaar voor Hattem. We leggen het hieronder uit.

De nieuwe routes

Ronkend vertellen Ministerie en Luchtverkeersleiding Nederland dat zij verbeterde routes bij Wezep hebben ontworpen. Woonwijken worden ontzien en hinder wordt minder. In het kaartje hieronder zijn de nieuwe routes zichtbaar.

NIeuwe routes (Legenda: Blauwe en roze lijn zijn oude routes, blauwe stippellijn is de nieuwe route)

De nieuwe route ligt over knooppunt Hattemerbroek, Vuursteenberg, Molecaten en landgoed Petrea. De nieuwe route ligt 1500 – 2000 meter dichter bij Hattem te liggen. Noem dat maar een verlossing.

Nieuwe route is onaanvaardbaar in proces

HoogOverHattem vindt de actie van het Ministerie onaanvaardbaar in het proces. Daarvoor zijn er twee redenen:

  1. Er loopt op dit moment een zienswijzenprocedure voor het gewijzigde luchthavenbesluit. Hierin zijn de huidige laagvliegroutes opgenomen. Tijdens deze procedure geeft het Ministerie nieuwe informatie. Dit is verwarrend en respectloos naar de zienswijzen die op dit moment ingediend worden.
  2. De nieuwe routes zijn in nevelen gehuld. De lokale politiek van Hattem, Oldebroek, Heerde, Elburg en Kampen wordt onder strikte geheimhouding naar Coelenhage in Wezep gelokt. Een poging om Raden en Colleges voor het Ministriële karretje te spannen?

Wij vinden deze manier van handelen onaanvaardbaar. Geheimzinnigheid is niet democratisch en slecht voor het vertrouwen, waar de Minister zo graag aan wil werken.

Nieuwe route is onaanvaardbaar in ontwerp

Voor HoogOverHattem en SATL is er maar één richting, waarin de routes van Lelystad Airport kunnen worden geoptimaliseerd: OMHOOG.Deze nieuwe routes gaan NIET omhoog. Ze verplaatsen het probleem van Wezep naar Hattem. En dat probleem is groot:
Vliegtuigen volgen geen dunne stippellijn over een kaart. Het is gebruikelijk dat vliegtuigen kunnen vliegen in een gebied van 1 zeemijl (1852 meter) aan beide kanten van de lijn. Op de kaart ziet dat er zo uit:

De hinder strekt zich uit over bijna heel Hattem. Hieronder kun je zien dat vliegtuigen het ook niet zo nauw nemen met de vaste route. 260 van de 800 vluchten op Rotterdam Airport vliegen buiten het vliegpad.

Daarnaast is de hinder voor geluid en fijnstof natuurlijk niet alleen recht onder het vliegtuig. We herinneren ons de Belevingsvlucht, waarbij de Boeing 737 de oude routes volgde. Iedereen in Hattem krijgt ernstige overlast. Zeker met verschoven nieuwe routes.

Actie is nodig

HoogOverHattem vecht samen met de andere actiegroepen tegen de laagvliegroutes van Lelystad Airport. Al vorig jaar hebben alle actiegroepen samen gezegd dat we de routes niet naar onze buren willen schuiven. Er is daarom maar één mogelijkheid en dat is hoger. De oplossing voor ons is eenvoudig.

Eerst het luchtruim herindelen, dan kan Lelystad Airport open.

Geen laagvliegroutes.

Niet in Wezep, Niet in Hattem, Nergens

Tot slot: dank aan de lokale politiek

Op het moment dat bekend werd dat er een geheime vergadering zou zijn, heeft HoogOverHattem uitgebreid met Raad en College van Burgemeester en Wethouders kunnen spreken. Dat heeft geholpen, want in De Stentor van vrijdag 15 februari is de boodschap van de Hattemse Gemeenteraad duidelijk:

Verleggen laagvliegroute Lelystad Airport volstrekt onaanvaardbaar

Wij zijn blij met deze steun in de rug!

Oproep: Inspraakperiode en behandeling in parlement niet tegelijk!

HoogOverHattem heeft net als de andere actiegroepen tegen Lelystad Airport (SATL) de Minister opgeroepen om de inspraakperiode en behandeling in het parlement niet tegelijk te houden.

Op vrijdag 11 januari 2019 komen het gewijzigde luchthavenbesluit Lelystad Airport en het geactualiseerde MER ter inzage te liggen. Er zijn dan 6 weken de tijd om als betrokkene te reageren. Iedereen kan dan zijn of haar reactie op deze formele documenten te geven in een inspraakreactie of zienswijze. HoogOverHattem zal dat ook zeker doen!

Tegelijkertijd worden de documenten ook aan de Eerste en Tweede Kamer voorgelegd. Dit is een zogenaamde voorhangprocedure. Wij vinden dit niet goed. Het parlement kan op deze manier geen kennis nemen van de zienswijzen die zijn ingebracht. Het parlement is daarom onvoldoende geïnformeerd.
Door de bocht af te snijden wordt de procedure afgeraffeld.

Herstel van vertrouwen?

De Minister spreekt sinds haar aantreden over herstel van vertrouwen. Zelf geeft zij aan dat de communicatie één van de grootste fouten in dit dossier is. ‘Mensen zijn niet goed bij betrokken geweest en voelen zich niet gehoord.’
In de Tweede Kamer heeft de Minister expliciet gezegd geen verkorte procedures te zullen volgen. Dat lijkt nu toch te gebeuren.

Afgelopen week hebben wij daarom samen met de andere actiegroepen van SATL een brief gezonden aan de Minister. Hierin roepen we op om de inspraakprocedure en de behandeling in de Eerste en Tweede Kamer te scheiden.

De brief aan Ministers is hier te lezen: BRIEF

Verbijsterd door nieuwe draai Minister

HoogOverHattem en de andere samenwerkende actiegroepen tegen Lelystad Airport (SATL) zijn verbijsterd door de nieuwe draai van Minister van Nieuwenhuizen door het openstellen van Lelystad Airport voor nieuwe vliegtuigmaatschappijen. Dit staat haaks op eerdere doel van Lelystad Airport en weer wordt het broze vertrouwen beschaamd.

Afgelopen vrijdag 14 december 2018 werden wij als donderslag bij heldere hemel verrast door het nieuwste konijn uit de hoge hoed van Minister van Nieuwenhuizen: Lelystad Airport wordt toch opengesteld voor nieuwe vluchten in plaats van voor alleen verplaatste vluchten van Schiphol. Dit druist in tegen alle afspraken en voornemens die tot nu over Lelystad Airport zijn gemaakt.

De reden van deze draai is het afschieten van de Verkeersverdelingsregel (VVR) voor Schiphol en Lelystad Airport door de Europese Commissie. Europa staat een vliegveld zonder vrije marktwerking niet toe.

Verkeerverdelingsregel (VVR)
Het plan om Lelystad Airport te bouwen is ontstaan, omdat Schiphol tegen en over haar grenzen groeit (500.000 vluchten/jaar). Mede, omdat Schiphol volgestopt is met pretvluchten naar vakantiebestemmingen aan bijvoorbeeld de Middellandse Zee. 

Oplossing is het opwaarderen van vliegveld Lelystad en daar de vakantievluchten van Schiphol afhandelen. Schiphol kan zich dan focussen op overstappers naar lange afstands vluchten.

Zo’n verschuiving moet je wel goed regelen. Vliegtuigmaatschappijen gaan namelijk niet uit zich zelf van A-locatie Schiphol naar een gure landingsbaan in de Flevopolder. En tegelijkertijd moet het vrijgekomen plekje op Schiphol wel met het juiste transit vliegtuig opgevuld worden.

Hiervoor is de verkeerverdelingsregel (VVR) bedacht. Regelgeving die maatschappijen naar Lelystad Airport dwingt. Een VVR moet goedgekeurd worden door de Europese Commissie om te toetsen dat de vrije interne markt in Europa niet in het geding komt.

Vliegtuigmaatschappijen dwingen naar een ander vliegveld is echter geen vrije markt. Terecht heeft de Europese Commissie daar dus een stokje voor gestoken. 

Een kat in het nauw…

Zonder toestemming van de Europese Commissie geen vliegveld, maar hoofdpijn voor de Minister. En een kat in het nauw maakt dan rare sprongen. Deze sprong maakt Minister van Nieuwenhuizen:

Lelystad Airport openstellen voor nieuw luchtvaartverkeer

Zelf schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer:

Zoals ik u per brief van 4 december heb aangegeven, heeft de Europese Commissie mij […] laten weten bezwaren te hebben tegen de VVR […].
Ik ben in overleg met de Europese Commissie om te komen tot een aangepaste VVR die enerzijds recht doet aan het doel dat Lelystad Airport gaat functioneren als overloopluchthaven van Schiphol en anderzijds tegemoet komt aan de bezwaren van de Europese Commissie.
[…] 

Er wordt aldus gezocht naar een balans tussen enerzijds de markttoegang van nieuwe gegadigden en anderzijds het oorspronkelijke doel van de VVR om Lelystad Airport te laten functioneren als overloopluchthaven van Schiphol.

Samenwerkende actiegroepen zijn verbijsterd

De groepen, verenigd in SATL, zijn verbijsterd door het bericht van de Minister om Lelystad Airport ook voor nieuwe gegadigden open te gaan stellen. Die verbijstering is tweeledig:

1- Loslaten van oorspronkelijke doel Lelystad Airport

De samenwerkende actiegroepen, waaronder HoogOverHattem zijn enorm op hun hoede voor de dubbele agenda’s in Den Haag. Dat gaat onder andere over laagvliegroutes, aantal vluchten, wel of geen nachtvluchten, vliegtuigtypes, lawaai.
Keer op keer tonen wij aan dat de randen van toezeggingen worden opgezocht en gepasseerd. Dat er al dan niet per ongeluk trucs worden uitgehaald in geluidberekeningen. Dat toezeggingen op het ene moment toch weer anders uitgelegd worden op een ander moment.
Keer op keer wordt het vertrouwen van ons in de Rijksoverheid op de proef gesteld en vervolgens beschaamd. Keer op keer krijgen we zalvende woorden dat we het verkeerd begrijpen, dat het goed komt. Maar het komt niet goed…

Het nieuws van afgelopen week is weer een nieuwe deuk in het vertrouwen. 

2- Onfatsoen in overleg

De tweede reden van onze verbijstering is het onfatsoen, waarop met de Samenwerkende Actiegroepen wordt omgegaan. SATL is vol in gesprek met het Ministerie en haar adviseurs over de uitkomsten van de Belevingsvlucht, de onverklarebare verschillen tussen metingen en berekeningen en de flinterdunne onderbouwing die daar door het Ministerie voor wordt gegeven. Ook een hoofdpijnhoofdstuk voor het Ministerie. Zie dit nieuwsbericht

Afgelopen vrijdag wordt overleg hierover met halve argumenten afgezegd, om vervolgens binnen het uur de draai naar nieuwe gegadigden te publiceren.

Leon Adegeest verwoordt het het beste in de volgende serie tweets :

Meer lezen: zie het Twitterdraadje

Europese Commissie keurt verkeersverdelingsregel Lelystad af

De Europese Commissie heeft negatief geoordeeld over het plan van Minister van Nieuwenhuizen over de zogeheten verkeersverdelingsregel. Met dit juridisch instrument kan worden afgedwongen dat vliegtuigmaatschappijen die zich op Lelystad vestigen, afkomstig moeten zijn van Schiphol. Dit is weer noodzakelijk omdat autonome groei op Lelystad Airport uit den boze is, een keiharde eis van de Tweede Kamer.

Volgens Brussel beteugelt de verkeersverdelingsregel echter te zeer de vrije markt en daarom heeft de Europese Commissie deze regel afgekeurd. Tweede Kamerlid Eppo Bruins (CU) is van mening dat de Minister daarmee ‘nieuw huiswerk’ heeft gekregen. D-66 Tweede Kamerlid Jan Paternotte is ook benieuwd hoe Minister van Nieuwenhuizen hier mee om zal gaan. De oppositiepartijen SP en GroenLinks willen de uitbreiding van Lelystad definitief van tafel, wat passend zou zijn gelet op het negatieve oordeel van de Commissie.

Woorden en daden bij Lelystad Airport ?

In een brief van minister Van Nieuwenhuizen met antwoorden op kamervragen staat dat het aantal vliegbewegingen van en naar Lelystad Airport niet wettelijk wordt vastgelegd.

De minister heeft gezegd dat het aantal in de eerste jaren na de opening mag groeien tot maximaal 10.000 per jaar. Wat is deze bewering waard zonder wettelijke vastlegging ?

Ook staat in de brief dat het verkeer “van alles” kan zijn : groot commercieel verkeer, overloop van Schiphol, misschien zelfs vrachtverkeer. De bedoeling was toch vakantievluchten ? Vertrouwen winnen van de burgers, dat wil de minister en ze doet haar best. Geldt dit ook voor haar departement? Naar verwachting wordt rondom 20 april het resultaat van de toetsing van de bijgestelde milieu effect rapportage (MER) door een onafhankelijke commissie gepubliceerd. Er wordt met spanning naar uitgezien. Zoveel fouten in de oorspronkelijke MER en ja, toch ook weer fouten en onduidelijkheden in de –wat wordt genoemd – geactualiseerde MER.

Woensdag 18 april is er een hoorzitting in Den Haag over de toekomst van de luchtvaart. Het eerstvolgende plenaire debat in de Tweede Kamer over Lelystad Airport vindt 15 mei plaats.

Motie Laçin

Vanmiddag wordt vanaf 15.00 gestemd in de Tweede Kamer over onder andere de motie Laçin. Hierin wordt de regering opgeroepen pas vliegveld Lelystad te openen, nadat het luchtruim opnieuw is ingedeeld.