Gisteren dinsdag 22 januari verscheen het bericht dat het kabinet de uitstoot van CO2 naar aanleiding van de zogenoemde Urgenda-zaak mogelijk met 9 megaton meer moet terugbrengen dan eerst gedacht. Naast nog andere redenen is dit een belangrijk extra argument om de opening van Lelystad Airport, met de laagvliegroutes zoals ze nu door de Minister voor zijn gesteld, uit te stellen.
In de Urgenda-uitspraak is in
hoger beroep geoordeeld dat de Nederlandse Staat uiterlijk in 2020 de
CO2-uitstoot met tenminste 25% moet terug brengen ten opzichte van het
basisjaar 1990. Dit omdat de Staat anders de zorgplicht ten aanzien van de
veiligheid en gezondheid van haar burgers schendt. De
Regering heeft daarbij wel vrijheid hoé zij deze 25%-reductienorm
haalt, áls zij deze norm maar bewerkstelligt. Dit betekent dat als ergens de
CO2-uitstoot wordt verhoogd, deze ergens anders weer extra moet worden
verlaagd.
Belangrijk is, dat in het vonnis van
het Hof geen enkele sector wordt uitgesloten van de 25%-reductienorm. Het gaat
om een algemene nationale reductie per saldo, “ongeacht sectoren”. Ook de
luchtvaartsector kan dus zich niet aan Urgenda onttrekken. En Lelystad Airport
dus ook niet.
In het licht van deze uitspraak en
het bericht van gisteren is het volstrekt onlogisch om Lelystad Airport te
laten openen met de door de Minister voorgestelde laagvliegroutes, en ook nog
eens in 2020. De laagvliegroutes zorgen namelijk voor veel meer CO2 uitstoot
dan nodig, ongeveer 500 liter extra kerosine per vlucht. Dat betekent bij
10.000 vluchten per jaar dat 5 miljoen liter kerosine onnodig verstookt wordt. Omdat
deze extra uitstoot dus weer gecompenseerd moet worden, zou Lelystad Airport
pas open moeten kunnen zodra het laagvliegen niet meer nodig is, oftewel in
ieder geval niet eerder dan na een algemene herindeling van het Nederlandse
luchtruim.
De Nederlandse Staat is in cassatie gegaan tegen de Urgenda-uitspraak. Het is wijselijk om de cassatieprocedure af te wachten en Lelystad Airport niet –in ieder geval niet in de huidige opzet- al open te stellen in 2020. Het devies is toch: wacht af hoe deze procedure gaat uitpakken, voordat onomkeerbare stappen zijn gezet die juridisch niet door de beugel kunnen. Doorgaan zonder reduceren van CO2 zou de Nederlandse Staat bovendien kwetsbaar maken voor zeer grote en langdurige schadeclaims.
Bovendien valt het niet uit te
leggen dat aan de ene kant burgers via onder andere hun energienota de
rekening voor klimaatmaatregelen gepresenteerd krijgen, terwijl vliegen
vanaf Lelystad Airport is vrijgesteld van accijns, energiebelasting en BTW.
Naar aanleiding van 1) de Urgenda-uitspraak, 2) de tekortschietende inspanningen om CO2 terug te brengen tot dus ver én 3) de lopende cassatieprocedure kan de Minister dan ook maar één ding doen: de opening van Lelystad Airport uitstellen in ieder geval totdat een algemene herindeling van het Nederlandse luchtruim de laagvliegroutes overbodig heeft gemaakt.